Αρχική σελίδα » Η Κλινική » Ιστορική Αναδρομή

Ιστορική Αναδρομή

Α΄ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ  ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ

ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ  (Ε.Κ.Π.Α)

Με την ευκαιρία της δημιουργίας της ιστοσελίδας της Α’ Παθολογικής Κλινικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών – ΕΚΠΑ (apk.med.uoa.gr) και με δεδομένο την ταύτιση της έναρξης λειτουργίας της κλινικής με την ίδρυση του πρώτου Ελληνικού Πανεπιστημίου, θεώρησα αναγκαίο να παρουσιασθεί μια σύντομη Ιστορική αναδρομή της Ιατρικής Σχολής και της Α’ Παθολογικής Κλινικής, αξιοποιώντας καταξιωμένα και έγκυρα μέλη  της Ιατρικής Πανεπιστημιακής κοινότητας.

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Γεώργιος Ανδρούτσος, πρώην φοιτητής της Α’ Παθολογικής Κλινικής, είναι σήμερα διευθυντής του Εργαστηρίου Ιστορία της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και αναφέρεται στην ίδρυση της Ιατρικής Σχολής.

Ο  Καθηγητής Φώτιος Παυλάτος, μοναδικός δάσκαλος γνώσης και ήθους, βαθύς ερευνητής με διαχρονικά καταξιωμένη έρευνα, θεμελιωτής της Ενδοκρινολογίας στην Ελλάδα καθώς και ποιητής και συγγραφέας, αειθαλές στέλεχος της Κλινικής και ασύγκριτο παράδειγμα προς μίμηση, αναφέρεται στην ιστορική διαδρομή της Α’ Παθολογικής Κλινικής.

 

Καθηγητής Α.Αίσωπος 

Διευθυντής Α’ Π.Κ 2010-2012

Ιστορική Αναδρομή Ιατρικής Σχολής

Γεώργιος Ανδρούτσος

  Το πρώτο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα ιδρύθηκε το 1837 και αρχικά ονομάσθηκε «Οθώνειο Πανεπιστήμιο» (Πανεπιστήμιο του Όθωνος), προς τιμή του ιδρυτού του, βασιλιά της Ελλάδος Φρειδερίκου – Λουδοβίκου Όθωνα Α΄ (1812-1867)

  Το χρονικό της ιδρύσεως του είναι το ακόλουθο:

  Στις 3 Απριλίου του 1833, με Βασιλικό Διάταγμα, ανατέθηκε στο τότε Υπουργείο Παιδείας και Εκκλησιαστικών η ευθύνη συστάσεως «Υψηλοτέρων Εκπαιδευτικών Καταστημάτων και ενός Πανεπιστημίου και Ακαδημίας». Σύμφωνα με το καταστατικό του, το Πανεπιστήμιο θα περιλάμβανε αρχικά τέσσερες Σχολές : Ιατρική, Θεολογική, Νομική και Φιλοσοφική. Επειδή όμως οι ανάγκες του νεοσύστατου κράτους σε  ιατρούς ήταν μεγάλες και η επιστημονική κατάρτιση των πρακτικών ιατρών - οι οποίοι ασκούσαν την ιατρική στη χώρα και αποτελούσαν την πλειονότητα - ήταν πλέον πιεστική, συστήθηκε το «Ιατροχειρουργικό Σχολείο» (1835-1837), στο οποίο δίδαξαν «ιατρική, χειρουργία και φαρμακοποιΐα» πολλοί από τους πρώτους καθηγητές της μετέπειτα Ιατρικής Σχολής, της οποίας το «Σχολείο» απετέλεσε μια άτυπη προπαρασκευαστική πρόδρομη μορφή.

  Με τα Βασιλικά Διατάγματα της 14ης και 22ας Απριλίου του 1837 καθορίσθηκε «ο προσωρινός κανονισμός του συσταθησομένου Οθώνειου Πανεπιστημίου» και στις 3 Μαΐου έγιναν τα επίσημα εγκαίνια του, με την παρουσία του βασιλέως Όθωνα, στην οικία του αρχιτέκτονα Σταματίου Κλεάνθη (1802-1862), στην Πλάκα, κάτω από την Ακρόπολη. Η οικία Κλεάνθη επελέγη γιατί ήταν το δεύτερο μεγάλο κτίριο των Αθηνών, μετά τα ανάκτορα του Όθωνα, που εκείνη την εποχή ευρίσκοντο στη σημερινή πλατεία Κλαυθμώνος. 

   Αργότερα - το Νοέμβριο του 1841 – το «Οθώνειο Πανεπιστήμιο» μεταφέρθηκε στο Κεντρικό κτίριο του τωρινού Πανεπιστημίου Αθηνών, που κτίσθηκε σύμφωνα με τα σχέδια του δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν (1813-1819) και του οποίου τα προπύλαια διακοσμήθηκαν από τον γερμανό ζωγράφο Karl Rahl (1815-1865).

  Το 1862, μετά την έκπτωση του Όθωνα Α΄, το Πανεπιστήμιο μετονομάσθηκε σε «Εθνικό Πανεπιστήμιο».

 Το 1911, με βάση όρο της διαθήκης του ευεργέτη Ιωάννη Δαμπόλη, ο οποίος διέθεσε κολοσσιαία περιουσία για την ίδρυση Πανεπιστημίου το οποίο θα ονομαζόταν Καποδιστριακό, το Πανεπιστήμιο διχοτομήθηκε σε δύο νομικά πρόσωπα με ξεχωριστή νομική υπόσταση : στο «Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο», το οποίο περιέλαβε τις Σχολές Θεολογική, Νομική και Φιλοσοφική και στο «Εθνικό Πανεπιστήμιο», στο οποίο περιελήφθησαν η Φυσικομαθηματική και η Ιατρική Σχολή. Με τον οργανισμό του 1932 τα δύο Ιδρύματα συνενώθηκαν και απετέλεσαν το «Εθνικό και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών».

   Μέχρι το 1926 - που ιδρύθηκε η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης - η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών είχε την αποκλειστική ευθύνη εκπαιδεύσεως των ιατρών του ελληνικού κράτους, αλλά και των αλύτρωτων περιοχών του ελληνισμού.

  Το 1953, εντάχθηκε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών και η Οδοντιατρική που είχε ιδρυθεί το 1911.

  Το 1984 με το Προεδρικό Διάταγμα 160/12.4.1984 συγκροτήθηκε η Σχολή Επιστημών Υγείας με τέσσερα τμήματα: Ιατρικής, Οδοντιατρικής, Φαρμακευτικής, Νοσηλευτικής.

Σήμερα η Ιατρική Σχολή περιλαμβάνει έξι τομείς:  Μορφολειτουργικό, Κλινικοεργαστηριακό, Παθολογίας, Χειρουργικής, Υγείας Μητέρας-Παιδιού, Κοινωνικής Ιατρικής-Ψυχιατρικής και Νευρολογίας.

  Η Ιατρική Σχολή, που λειτούργησε για πρώτη φορά το 1837, είχε ως έμβλημα «τον Ασκληπιό καθήμενο και έχοντα παρά τους πόδας αυτού όφιν πέριξ δε γεγραμμένον: ‘Ιατρική Σχολή του Αθήνησι Πανεπιστημίου’».

  Η φοίτηση στην ιατρική ήταν αρχικά τετραετής και ήταν απαραίτητη η «ανελλιπής ακρόασις και άσκησις». Αργότερα, το 1866, η φοίτηση έγινε εξαετής.

  Ο αριθμός των φοιτητών, από 4 την πρώτη χρονιά της λειτουργίας, αυξήθηκε σημαντικά κατά τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα, λόγω αυτής της πληθώρας, και με σκοπό τη μείωση των φοιτητών, το 1892 να εκδοθεί νόμος περί εκπαιδευτικών τελών, ενώ τα 1926 να καθιερωθούν και εισαγωγικές εξετάσεις.

  Σήμερα, η βασική εκπαίδευση των φοιτητών πραγματοποιείται στα κτίρια της Ιατρικής Σχολής στο Γουδί. Ο χώρος αυτός παραχωρήθηκε το 1905 από τη Μονή Πετράκη για την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής και του Λαϊκού Νοσοκομείου.

  Το 1928, θεμελιώθηκε η Ιατρική Σχολή. Ο αρχικός σχεδιασμός περιλάμβανε 4 κτίσματα, με το σκοπό να στεγασθούν 8 εργαστήρια: Στο 1ο κτίριο, το Εργαστήριο Υγιεινής και Μικροβιολογίας, στο 2ο κτίριο, το Εργαστήριο Ανατομίας, το Εργαστήριο Ιστολογίας-Εμβρυολογίας και το Εργαστήριο Εγχειρητικής, στο 3ο κτίριο, το Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομίας και το Εργαστήριο Παθολογικής Φυσιολογίας και στο 4ο κτίριο, το Εργαστήριο Φυσιολογίας και το Εργαστήριο Φαρμακολογίας.

 Κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της Ιατρικής Σχολής, για την πρακτική εκπαίδευση των φοιτητών, χρησιμοποιήθηκαν τα εξής νοσοκομεία : το Πολιτικό Νοσοκομείο, η Αστυκλινική, το Μαιευτήριο, το «Οφθαλμοκομείον» (Οφθαλμιατρείο), το Νοσοκομείο των Αφροδισίων Παθών και το Βρεφοκομείο. Τα νοσοκομεία αυτά δεν ήταν αμιγώς πανεπιστημιακά.

  Αμέσως μετά τη σύσταση του Πανεπιστημίου, με τα Βασιλικά Διατάγματα του Armansberg (Δεκεμβρίου 1836 – Ιανουαρίου 1837), διορίσθηκαν στην Ιατρική Σχολή οι εξής τακτικοί καθηγητές : Ανατομίας και Φυσιολογίας ο Δημήτριος Μαυροκορδάτος (1811-1839), Ιστορίας της Ιατρικής και της Γενικής Παθολογίας και Θεραπείας ο Αναστάσιος Γεωργιάδης- Λευκίας (1773-1853), Ειδικής Παθολογίας, Ιατρικής Θεραπείας και Κλινικής ο Ιωάννης Βούρος (1808-1885), Μαιευτικής και Ιατρικής Ύλης ο Νικόλαος Κωστής (1805-1861), έκτακτος καθηγητής της Χειρουργείας και Προπαρασκευαστής (αργότερα θα διορισθεί τακτικός καθηγητής της Οφθαλμολογίας και της Χειρουργικής Κλινικής) ο Ιωάννης Ολύμπιος (1802-1869), επίτιμος καθηγητής για τη διδασκαλία της Χειρουργικής Κλινικής και της Εγχειρητικής, ο Ερρίκος Τράϊμπερ (1796-1882). Επίσης ως επίτιμοι καθηγητές διορίσθηκαν ο Αλέξιος Πάλλης (1809-1885) για τη Δικαστική Ιατρική, ο Ιωάννης Νικολαΐδης-Λεβαδιεύς (1800-1871) για τη Διαιτητική και ο Πέτρος. Ηπίτης (1796-1861) για τη Σημειωτική («την τέχνην του διδάσκειν τα πάθη των ανθρώπων», όπως γράφει στην πρόσκληση των μαθημάτων του της 29ης Σεπτεμβρίου 1837). Τα γενικά μαθήματα της Ιατρικής Σχολής δίδασκαν ο έκτακτος καθηγητής Ξαβέριος-Ιωάννης Λάνδερερ (1809-1885) (Χημεία και Πειραματική Φυσική), ο έφορος του Βοτανικού κήπου Κάρολος Νικόλαος Φράας (Βοτανική), ο Αναστάσιος Γεωργιάδης-Λευκίας (1773-1853) (Ανθρωπολογία) και ο Δημήτριος. Στρούμπος (1806-1890) (Φιλοσοφία και Φυσική).

  Από τους πρώτους καθηγητές της Ιατρικής Σχολής οι τρεις ήταν Γερμανοί και οι περισσότεροι Έλληνες είχαν σπουδάσει σε γερμανόφωνα πανεπιστήμια, όπως και η πλειοψηφία (8 στους 15) από τους μεταγενέστερους καθηγητές που διορίσθηκαν μέχρι την έκπτωση του Όθωνα. Η προτίμηση προς τους γερμανοτραφείς καθηγητές είναι κατανοητή, αφού η επιλογή τους κρίθηκε σε σημαντικό βαθμό από τις σπουδές τους σε γερμανικές Ιατρικές Σχολές και προφανώς από τις διασυνδέσεις τους με τους πανίσχυρους προσωπικούς  ιατρούς και ιατροσυμβούλους του βασιλιά, που πρωταγωνίστησαν στην ίδρυση της Ιατρικής Σχολής, αλλά και των Ιατρικών Εταιριών και Πανεπιστημιακών προσαρτημάτων, όπως π, χ. του Οφθαλμιατρείου.

  Τις επόμενες δεκαετίες και μέχρι τη δεκαετία του 1960, κυριάρχησαν οι γαλλοτραφείς καθηγητές στην Ιατρική, αφού ήταν αδιαμφισβήτητη η παγκόσμια υπεροχή της γαλλικής ιατρικής. Πρωταγωνιστική θέση εξακολούθησαν όμως να έχουν και οι γερμανοτραφείς καθηγητές.

  Μετά τη δεκαετία του 1960, προοδευτικά, η υπεροχή πέρασε στους αγγλοτραφείς καθηγητές, οι οποίοι σήμερα κατέχουν αριθμητικά και ποιοτικά την πρώτη θέση στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, που κατέχει περίοπτη θέση στον παγκόσμιο ιατρικό χάρτη

  

Ιστορική αναδρομή A' Παθολογικής Κλινικής

Φώτης Παυλάτος

 

Η Α΄ Παθολογική Κλινική μαζί με την Α΄ Χειρουργική   Κλινική του Ε.Κ.Π.Α. αποτελούν τις αρχαιότερες Κλινικές της Ιατρικής Σχολής. Η Α΄ Παθολογική Κλινική ιδρύθηκε το 1837 με το Βασιλικό Διάταγμα  της 22.04.1837 «Περί Συστάσεως του Πανεπιστημίου» με πρώτο Διευθυντή τον Καθηγητή Ιωάννη Βούρο. Το 1933 εγκαταστάθηκε στο Λαϊκό Νοσοκομείο με πρώτο Διευθυντή τον Καθηγητή Σπύρο Λιβιεράτο.

Την εποχή εκείνη (1933, έτος Ιδρύσεως του «Λαϊκού»), οι δύο Πανεπιστημιακές Κλινικές της Ιατρικής Σχολής Αθηνών με Καθηγητές – Διευθυντές, τον Σπύρο Λιβιεράτο (Α΄ Παθολογική Κλινική) και τον Μαρίνο Γερουλάνο (Α΄ Χειρουργική Κλινική) ασφυκτιούσαν στο στενό περιβάλλον του «Πολιτικού» Νοσοκομείου (ονομαζόμενο έτσι σε αντιδιαστολή με το «Στρατιωτικό» Νοσοκομείο, που ήταν στην περιοχή του Μακρυγιάννη), το μετέπειτα «Δημοτικό» και σήμερα «Πνευματικό Κέντρο» του Δήμου Αθηναίων, στην οδό Ακαδημίας. Οι συζητήσεις της Ιατρικής Σχολής με τον τότε Πρωθυπουργό της χώρας, Παναγή Τσαλδάρη, αρχηγό του «Λαϊκού Κόμματος» για την μεταφορά των Κλινικών στο λεγόμενο τότε, «Προσφυγικόν» Νοσοκομείο (το μετέπειτα «Ιπποκράτειο») δεν τελεσφόρησαν.

Οι δύο Πανεπιστημιακές Κλινικές μεταφέρθηκαν στον 1ο όροφο (Α΄ Παθολογική Κλινική) και στον 2ο όροφο (Α΄ Χειρουργική Κλινική) των κτιριακών εγκαταστάσεων της Ιατρικής Σχολής, στην περιοχή Γουδή – ο χώρος είχε παραχωρηθεί από τη Μονή Πετράκη).

Για την ίδρυση και οργάνωση του Νοσοκομείου με την επωνυμία «Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών», ψηφίστηκε, επί Προεδρίας της Δημοκρατίας του Αλέξανδρου Ζαΐμη, στις 2 Σεπτεμβρίου 1933, ο νόμος 5746, από τη Βουλή και τη Γερουσία της χώρας. Τα εγκαίνια έγιναν από τον Παναγή Τσαλδάρη, στον οποίο οφείλεται και το όνομα «Λαϊκό». Η σημερινή επίσημη ονομασία του Νοσοκομείου είναι Πανεπιστήμιο Αθηνών – «Λαϊκό» Νοσοκομείο. Η Α΄ Παθολογική Κλινική από της εγκαταστάσεώς της στο «Λαϊκό Νοσοκομείο» απετέλεσε πρότυπο Πανεπιστημιακής Κλινικής με θαυμαστό και αξιομνημόνευτο έργο τόσο όσον αφορά στην παροχή Ιατρικών Υπηρεσιών, όσο και στους τομείς της Εκπαίδευσης Φοιτητών και Ιατρών, της Συγγραφής Επιστημονικών Συγγραμμάτων, της Έρευνας  και της Επιμόρφωσης Μεταπτυχιακών Επιστημόνων με εκπαιδευτικές εκδηλώσεις στο Αμφιθέατρο του 1ου ορόφου όπου και είχε εγκατασταθεί η Α΄ Παθολογική Κλινική  ( για την εποχή εκείνη το Αμφιθέατρο του «Λαϊκού» εθεωρείτο από το πιο μεγάλα, με σύγχρονες εγκαταστάσεις και εξυπηρετούσε και τις δύο Κλινικές –Α΄ Παθολογική & Α΄ Χειρουργική).

Το Νοσοκομείο διέθετε σε έναν από τους ορόφους του υπνοδωμάτια για τους γιατρούς, καθώς επίσης και δωμάτια για κατοικία του Νοσηλευτικού προσωπικού. Πριν από την διάθεση των υπνοδωματίων για τους γιατρούς, οι κλίνες των γιατρών ήταν κάτω από το Αμφιθέατρο, στο υπόγειο. Την εποχή εκείνη οι κινηματογράφοι έπαιζαν έργα με εβδομαδιαίες συνέχειες («Εποχές»,όπως τις λέγανε. Έτσι οι γιατροί που έμεναν σ’αυτό το υπόγειο, λόγω προφανώς της υγρασίας, είχαν κρεμάσει μια ταμπέλα με την επιγραφή «Υγρός Τάφος» ( τίτλος από κινηματογραφική ταινία της εποχής εκείνης).

Η λειτουργία της Α΄ Παθολογικής Κλινικής  άρχισε τον Οκτώβριο του 1933, με Διευθυντή τον Καθηγητή Σπύρο Λιβιεράτο και εντεταλμένο Υφηγητή τον Μαρίνο Βαλλιάνο. Την εποχή εκείνη η Κλινική διέθετε περισσότερες από 100 κλίνες. Μεταξύ των γιατρών που ασκήθηκαν στην Κλινική για την απόκτηση της ειδικότητας της Παθολογίας ήταν και οι μετέπειτα Ιδρυτές της Ενδοκρινολογικής και Διαβητολογικής Εταιρείας, ο αείμνηστος Διονύσης Ίκκος (μετά από σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης  στη Σουηδία, ανέλαβε την Διεύθυνση της Ενδοκρινολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός»), και ο Τζών (Ιωάννης) Αλιβιζάτος ( μετά από σπουδές στις ΗΠΑ και στον Καναδά ανέλαβε την Διεύθυνση της Ενδοκρινολογικής και Διαβητολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου «Πολυκλινική» Αθηνών).Επίσης η Ηλέκτρα Ξεφτέρη (μετέπειτα υπεύθυνη του Αιματολογικού Τμήματος της Α’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής).

Μετά την αποχώρηση – συνταξιοδότηση του Καθηγητή Σπύρου Λιβιεράτου τη Διεύθυνση της Α΄ Παθολογικής Κλινικής ανέλαβε ο Καθηγητής Ευάγγελος Δανόπουλος, με Επιμελητές τον Κίμωνα Μελισσηνό (αργότερα Καθηγητή – Διευθυντή της Κλινικής της Παθολογικής Φυσιολογίας) και τον Δάμωνα Βασιλείου ( μετέπειτα Διευθυντή του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Νικαίας  στον  Πειραιά).

Κατά την διάρκεια της ιστορικής διαδρομής  της Α΄ Παθολογικής Κλινικής εκπαιδεύτηκαν στους κόλπους της με διακεκριμένους Δασκάλους και Επιστημονικούς Συνεργάτες, χιλιάδες φοιτητές της Ιατρικής αλλά, και Ιατροί για την απόκτηση της Ειδικότητας Παθολογίας και άλλων συναφών ειδικοτήτων που αναπτύχθησαν με την εξέλιξη της Ιατρικής Επιστήμης.

Την Α΄ Παθολογική Κλινική  ελάμπρυναν με την παρουσία τους σπουδαίοι Ιατροί, δεσπόζουσες μορφές της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, Εκπαιδευτές και Ερευνητές, είτε από  θέσεις Διευθυντών, είτε από θέσεις Στελεχών σε διάφορες βαθμίδες. Οι Καθηγητές οι οποίοι διετέλεσαν και Διευθυντές της Κλινικής από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα είναι οι ακόλουθοι:

Ιωάννης Βούρος, Γεώργιος Α. Μακάς, Κωνσταντίνος Π. Δηλιγιάννης, Γεώργιος Καραμήτσας, Ιωάννης Γ. Ζωχιός, Σπύρος Λιβιεράτος, Ευγένιος Φωκάς, Φαίδων Φέσσας. Φαίδων Κακλαμάνης, Δημήτρης Λουκόπουλος, Γεράσιμος Πάγκαλης,Γεώργιος Βαϊόπουλος, Αθανάσιος Αίσωπος (ο οποίος και ανέλαβε την Διεύθυνση της   Κλινικής από το Ακαδημαϊκό έτος  2010 – 2011).

Μετά την αποχώρηση του Διευθυντή της Α΄ Παθολογικής Κλινικής Καθηγητή Ευάγγελου Δανόπουλου  τη Διεύθυνση της Κλινικής ανέλαβε ο μέχρι τότε Καθηγητής της Έδρας της Υδροθεραπείας  και Ιατρικής Κλιματολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Ευγένιος Φωκάς (ο οποίος εξελέγη και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών  το έτος 1960, και αναγορεύθηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου των Παρισίων το 1963), με εντεταλμένο υφηγητή τον Κωνσταντίνο Ανδριωτάκη. Ο ευφραδής και μελίρρυτος Καθηγητής Ευγένιος Φωκάς ο οποίος  απεχώρησε λόγω συνταξιοδότησης το 1968.

Μετά την ανάληψη της Διεύθυνσης της Κλινικής από τον Καθηγητή Φαίδωνα Φέσσα, τον άξιο και ακάματο Λειτουργό της του Ιπποκράτους Τέχνης,  συνεχίστηκε το άριστο Κλινικό και Εκπαιδευτικό επίπεδο απόδοσης έργου που προϋπήρχε με εξέχοντα στελέχη τους  Ιατρούς οι οποίοι υπηρετούσαν στην Κλινική και προ του 1969, τον Κωνσταντίνο Ζευγολάτη (δεσπόζουσα μορφή στο χώρο της Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας),   τον Σπύρο Μπένο (πατέρα της Αλλεργιολογίας στη χώρα μας και ιδρυτή της Ελληνικής Αλλεργιολογικής Εταιρείας), Φαίδωνα Κακλαμάνη (με σπουδές στον τομέα της Ρευματολογίας, αργότερα Καθηγητή και Διευθυντή της Κλινικής, 1989 -1992), Φώτη Παυλάτο (ιδρυτή του Ενδοκρινολογικού Τμήματος της Κλινικής),  Νίκο Παπανικολάου, Ηλία Φωκά (εξέχουσα μορφή της Γαστρεντερολογίας – Ηπατολογίας και διατελέσαντα Πρόεδρο της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας, Γιώργο Σταματέλο, Γιατροί και Καθηγητές που δίδασκαν τους φοιτητές και τους νέους Συναδέλφους με αισθήματα υψηλής ευθύνης, αφοσίωσης και βαθιάς πίστης στις άφθαρτες Ανθρωπιστικές Αξίες. Ο Καθηγητής Φ. Φέσσας ενέταξε και νέα Στελέχη στην Κλινική, συγκεκριμένα τους: Θωμά Τασιόπουλο, Ξενοφώντα Γιαταγάνα, Αναστασία Τασιοπούλου, Ιάσωνα Ζέρβα, Δημήτρη Λουκόπουλο (αργότερα Καθηγητή Παθολογίας και Διευθυντή της Κλινικής, 1992 - 2002), Γιώργο Ηλιόπουλο, (αργότερα Καθηγητή Αιματολογίας και Διευθυντή της Πανεπιστημιακής Αιματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Κρήτης)

(1986 -2004), Μιχάλη Παπαμιχαήλ, (αργότερα Διευθυντή του Ανοσολογικού Εργαστηρίου του «Ερευνητικού Κέντρου Γ. Παπανικολάου» στο  Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας» και Πέτρο Παπαπέτρου, ( αργότερα Διευθυντή του Ενδοκρινολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»).

Παράλληλα, η Κλινική στη δεκαετία του 70 εκπαίδευσε στην Παθολογία και άλλους Ιατρούς οι οποίοι συνέχισαν την σταδιοδρομία τους σ’αυτήν , με σταθερή ανέλιξη, ως ακολούθως ( σε αλφαβητική σειρά) :

Αθανάσιος Αίσωπος (σημερινός Καθηγητής Παθολογίας και Διευθυντής  της Κλινικής από το 2010), Αναστάσιος Ανδρεόπουλος, Γεώργιος Βαϊόπουλος, (Καθηγητής και Διευθυντής της Κλινικής 2008 -2009).  Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Αφροδίτη Λουτράδη – Αναγνώστου, Διευθύντρια της Μονάδας Μεσογειακής Αναιμίας του Λαϊκού Νοσοκομείου, Ιωάννης Μελέτης (Καθηγητής Αιματολογίας και Διευθυντής της Α΄ Αιματολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., «Λαϊκό»Νοσοκομείο), Γεράσιμος Πάγκαλης (Καθηγητής  Παθολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντή της Κλινικής, 2002 - 2008 & Ιδρυτή της Α΄ Αιματολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., «Λαϊκό» Νοσοκομείο), Ιωάννης Ρόμπος, Νικόλαος Σακελαρόπουλος και Πέτρος Χατζηνικολάου.

Την δεκαετία του 70 εκπαιδεύτηκαν επίσης στην Κλινική μας οι Καθηγητές:

Χαράλαμπος Μουτσόπουλος (Καθηγητής –Διευθυντής της Κλινικής Παθολογικής Φυσιολογίας).

Γεώργιος Τόλης (Διευθυντής –Καθηγητής της Ενδοκρινολογικής Κλινικής του «Ιπποκρατείου»Νοσοκομείου).

Σωκράτης Παπαπούλος (Καθηγητής –Διευθυντής Ενδοκρινολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ολλανδίας, Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών ).

Νικόλαος Ανάγνου ( Καθηγητής - Διευθυντής της Γενετικής Βιολογίας Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α.).

Νικόλαος Ζούμπος (Καθηγητής – Διευθυντής Αιματολογικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών).

Σοφία Δρούβα (Καθηγήτρια –Διευθύντρια του Ερευνητικού Κέντρο

( Fac. Madecine Secteur Nord) Μασσαλία - Γαλλία).

Επίσης οι Διευθυντές του Ε.Σ.Υ. όπως :

Δημήτριος Μπάμπαλης, Γαρυφαλλιά Κοκκίνη, Μαρίνα Σταματέλου, Κωνσταντίνος Μάτσης, Νικόλαος Λαουτάρης, Νικόλαος Αναγνωστόπουλος, Μητσούλη Μέντζικωφ και άλλοι εκλεκτοί Συνάδελφοι.

Η διαδικασία της εκπαίδευσης στην Α΄ Παθολογική Κλινική και άλλων διακεκριμένων στελεχών συνεχίστηκε. Μεταξύ αυτών θα πρέπει να αναφερθούν οι ακόλουθοι που  με τη σταθερή ανέλιξή τους και την πλούσια και πολύτιμη προσφορά τους στην Επιστήμη και στην Κοινωνία καταξιώθηκαν μα καταλάβουν θέσεις Καθηγητών και Διευθυντών σε μεγάλα Νοσοκομεία και Επιστημονικά Κέντρα:

Γεώργιος Τσώκος (Καθηγητής Ρευματολογίας και Διευθυντής της Ρευματολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου του Harvard, Επίτιμος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών), Παρασκευή Ρούσου, Παναγιώτης Παναγιωτίδης, Βασιλική Μπουσιώτη, Κωνσταντίνος Παπαναστασίου, Χρήστος Καρκαντάρης, Νίκος Λαουτάρης, Παντελής Παπασσάβας, Ναυσικά Σακαρέλου, Σταυρούλα Κοκκίνη και άλλοι.

Στην τελευταία δεκαετία προσετέθησαν στην Κλινική αξιόλογα στελέχη μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι ακόλουθοι: Ευανθία Διαμάντη–Κανδαράκη(αργότερα Καθηγήτρια Παθολογίας –Ενδοκρινολογίας στην Γ΄ Παθολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., Νοσοκομείο «Σωτηρία»), Έλενα Γκόγκα, Μαρίνα Μαντζουράνη, Μαρία Κ. Αγγελοπούλου, Μαρίνα Σιακαντάρη, Ιωάννης Πλεύρης, Θεόδωρος Π. Βασιλακόπουλος, Ελένη Βαριάμη και Νόρα –Αθηνά Βύνιου.

Στους κόλπους της Α΄ Παθολογικής Κλινικής  εκπαιδεύτηκαν στη διάρκεια της Ιστορικής της διαδρομής και λειτουργίας, χιλιάδες γιατροί κυρίως Έλληνες αλλά και αρκετοί αλλοδαποί τόσο κατά τις Προπτυχιακές τους Σπουδές όσο για την απόκτηση ειδικότητας Παθολογίας και άλλων συναφών ειδικοτήτων.

Από την ίδρυση της Α΄ Παθολογικής Κλινικής και μέχρι σήμερα σε όλους τους τομείς των Εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και της προσφοράς των Υπηρεσιών Υγείας, το Επιστημονικό, Νοσηλευτικό, βοηθητικό και Γραμματειακό Προσωπικό έχουν επιδείξει άπειρα δείγματα Ιατρικής Ηθικής, θυσίας, αλτρουισμού και ανιδιοτελείας. Στις Εκπαιδευτικές δραστηριότητες επικρατούσε η Ιπποκρατική Επιταγή:

«Οι φοιτητές μας πρέπει να μαθαίνουν, όχι μόνο τη μηχανική του σώματος, αλλά και την ανθρώπινη φύση που είναι μέσα στο σώμα»

Η Κλινική  ήταν και εξακολουθεί να είναι σε αγαστή συνεργασία με όλες τις  άλλες Κλινικές του Νοσοκομείου σε όλα τα επίπεδα και τις δραστηριότητες της Εκπαίδευσης και της παροχής των Υπηρεσιών Υγείας, ακολουθώντας πιστά, ως «Σωματοφύλακες Υγείας» την αναφερόμενη παραίνεση του Αλέξανδρου Δουμά.

Όλα για τον έναν

κι ο ένας για όλους

 

  ----------------------